Paweł Tyrna

Wydział Lekarski, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Wzory matematyczne rzadko kiedy pojawiają się w biologii. Prawy Hardy’ego-Weinberga stanowi pod tym względem wyjątek, przez co może wprowadzać pewien niepokój. Tego prawa nie należy się jednak obawiać! Postaramy się wspólnie omówić związane z nim pojęcia i wszystko objaśnić.

Julia Karbowska

Wydział Biologii, Uniwersytet Warszawski

Wyobraźcie sobie, że jesteście komórką. Żyje wam się wspaniale w organizmie, organizm bowiem bardzo o was dba, daje wam jedzonko i wszystkie niezbędne wam do życia sprawy, więc chcecie jakoś mu się odwdzięczyć – organizujecie imprezkę. Na imprezce będzie dużo gości i zabaw, bez których każda szanująca się impreza nie mogłaby się odbyć. Zasady są trzy – kolejność zabaw jest narzucona, lista gości zamknięta, a prezentem dla organizmu będzie energia – bo w sumie to taki dość przydatny prezent, a nie jak pięćdziesiąty magnes na lodówkę.

Aleksandra Maciejczuk

Koło Naukowe Biologii Molekularnej UW

Kiedy mowa o enzymach, jako pierwsze zawsze pojawia się to samo stwierdzenie – są to biologiczne katalizatory. A co to tak dokładnie oznacza? Zacznijmy od początku.

Paulina Smaruj

Wiceprezes, Koło Naukowe Biologii Molekularnej UW

 

Zacznijmy od słowniczka najistotniejszych pojęć:

Bakteriofag (lub fag) – wirus infekujący bakterie.

DNA (ang. deoxyribonucleic acid) – kwas deoksyrybonukleinowy, materiał genetyczny wszystkich organizmów komórkowych oraz wielu wirusów, w tym bakteriofagów ogonkowych.

HGT (ang. Horizontal Gene Transfer) – horyzontalny transfer genów, czyli całokształt mechanizmów skutkujących przeniesieniem cząsteczki DNA między komórkami bakteryjnymi niebędącymi w relacji przodek-potomek.

Liza – rozpad komórki w wyniku dezintegracji błony (i ściany) komórkowej.

Kapsyd – białkowa część osłonki wirusowej.

Adrian Macion

Prezes, Koło Naukowe Biologii Molekularnej UW

 

Jeśli chcesz upiec ciasto jako prezent dla swojej dziewczyny, szukasz przepisu na te najbardziej kolorowe i z największą ilością kremu, kupujesz odpowiednie składniki i krok po kroku wszystko ze sobą mieszasz, miksujesz i formujesz. Podobnie wygląda komponowanie żywej komórki. Przepisem jest DNA, a poszczególnymi elementami składowymi wiele różnych cząstek, takich jak białka, lipidy i cukry. Ale tak jak w przypadku pieczenia ciasta – część składników trzeba poddać odpowiedniej obróbce, aby były możliwe do użycia w przepisie. Bakteria również musi dokonać odpowiedniego przerobienia dostarczanych do niej substratów w gotowe produkty, możliwe do bezpośredniego włączenia w struktury komórkowe. Jednym z najważniejszych elementów są białka – obiekty molekularne, które posiadają szeroką gamę funkcji – od utrzymywania właściwej struktury, aż do katalizowania reakcji chemicznych. Białka zbudowane są z aminokwasów, które łączone są we właściwej kolejności w procesie translacji. Odpowiednia kolejność aminokwasów determinuje funkcje białka. Wracając do naszej analogii ciasta: mając do dyspozycji takie same ilości wiśni i biszkoptu czekoladowego, możemy połączyć je w różnej konfiguracji, konstruując ostatecznie różne obiekty. Ułożenie naprzemienne umożliwia budowę stabilnych pięter, w których placki biszkoptu sklejone są z dwoma sąsiadującymi przy pomocy wiśni. Owszem, możemy wyjść poza ramy przepisu i ułożyć ciasto zbudowane najpierw (patrząc od dołu) z samego biszkoptu, a następnie z samych wiśni. Jednak w tym awangardowym pomyśle napotykamy na kilka komplikacji. Po pierwsze, warstwa wiśni jest zbyt gruba by mogła się utrzymać. Po drugie, placki biszkoptu swobodnie się przemieszczają względem siebie. Po trzecie, połowa ciasta ląduje na podłodze. Po czwarte, dzwoni twoja dziewczyna, mówiąc, że już jesteś spóźniony na randkę. Po piąte, niegdyś białe fronty kuchennych mebli wyglądają teraz jak świadkowie krwawej zbrodni. Więc można nie trzymać się instrukcji, ale po co? Jak więc zrobić ciasto (i komórkę) zgodnie z przepisem?