Drukuj
Odsłony: 1840

Aleksandra Rybicka
XXII LO z Oddziałami Dwujęzycznymi im. José Martí

Wygląda jak przybysz z kosmosu, a objawowo zaraża ok. 280 mln osób rocznie. Mimo to jest tak niepopularny, że choroba, którą wywołuje została dopisana do inicjatywy WHO na rzecz zaniedbanych chorób (ang. Neglected Diseases Initiative). Pierwotniak z rodziny wiciowców –Giardia lamblia – wywołuje chorobę zwaną giardiozą lub lambliozą. Zakażenie jest najczęstszą przyczyną biegunek na świecie, która dotyka głównie kraje trzeciego świata i podróżujących. 

Giardia lamblia jest pasożytem monoksenicznym, czyli cały jego cykl życiowy zachodzi w jednym żywicielu. Do zarażenia dochodzi na drodze fekalno-oralnej, dlatego zalicza się ją do tzw. chorób brudnych rąk. Cysty wraz z zakażonym pokarmem lub woda wprowadzane są do organizmu żywiciela. Zarażenie ułatwia fakt, że są one bardzo trwałe w wodzie, nawet tej chlorowanej. Dopiero sok żołądkowy (a właściwie jego niskie pH) sprawia, że cysta przekształca się w trofozoit. Ta forma aktywnie migruje do krypt jelitowych, dwunastnicy lub kanałów trzustkowych i tam się rozwija. W wymienionych miejscach również rozmnaża się poprzez podział poprzeczny. Okresowo po podziale wykształca się forma cysty, która wydalana jest z kałem. Nieregularność liczby i częstotliwości formowania się cyst utrudnia wykrycie pasożyta podczas diagnostyki poprzez badania kału. Z tego powodu testy muszą być ponawiane w odstępie kilku dni. Życie na nabłonku jelitowym wymaga przystosowań: ssawki umożliwiają utrzymanie się trofozoituna powierzchni jelita, wici dają możliwość aktywnego przemieszczania się w obrębie żywiciela. Ciekawym elementem budowy ogoniastka jest fakt, że posiada on podwójne organelle, w tym 2 jądra komórkowe. Organizmy te nie mają mitochondriów, ale posiadają mitosomy. Są to przekształcone (zdegenerowane) mitochondria, jednakże w przeciwieństwie do nich nie zawierają DNA i nie uczestniczą w oddychaniu tlenowym. Ich nie do końca poznana funkcja z pewnością związana jest z pasożytnictwem i oddychaniem beztlenowym. Struktury te mogą uczestniczyć w syntezie siarczanu cholesterolu, który jest niezbędny do powstania cyst. Zarażenie zazwyczaj nie stanowi zagrożenia dla życia gospodarza. Wyjątki stanowi sytuacja, gdy pacjent posiada niedobory odporności lub zakażenie rozwinie się w formę przewlekłą. Charakterystyczne objawy to biegunka, spadek masy ciała, bóle brzucha, jednak nie zawsze muszą one wystąpić jednocześnie. Poważniejsze konsekwencje niesie nieleczona, przewlekła giardioza. Prowadzi ona do zaburzeń wchłaniania w obrębie jelita, skrócenia kosmków jelitowych, a u dzieci również zahamowania wzrostu i upośledzenia rozwoju. Na szczęście na rynku obecne są skuteczne leki i tylko nieliczni pacjenci doświadczają reinwazji tego pasożyta pomimo stosowania leczenia.